Bedrijven-index
Bed Matras Groothandels
Geen bedrijven gevonden
A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z
Gemeente Eijsden-Margraten

Inhoud

Eijsden-Margraten is een gemeente in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg.

Topografie

Eijsden-Margraten maakt deel uit van het Zuid-Limburgse Heuvelland. Het oostelijk deel van de gemeente hoort landschappelijk tevens bij het Mergelland; het westelijk deel bij het Maasdal. In het Maasdal liggen onder andere de dorpen Eijsden, Oost-Maarland en Gronsveld. Bij Eijsden stroomt de rivier de Maas Nederland binnen. Iets verderop mondt het overwegend op Belgisch grondgebied stromende riviertje de Voer uit in de Maas.

De meeste overige kernen liggen op het plateau van Margraten. Aan de randen van dit plateau bevinden zich enkele vrij steile hellingen, zoals de Bemelerberg, de Antoniusbank, de Keerderberg, de Heiweg, de Schelberg en de Wolfsberg.

De gemeente Eijsden-Margraten telt 15 woonkernen. Naast deze 15 grotere dorpen bestaat de gemeente uit 13 gehuchten en 13 buurtschappen.

Geschiedenis

Uit de aanwezigheid van de vuursteenmijnen van Rijckholt (ook elders in de gemeente aanwezig) kan worden afgeleid dat het gebied al in de prehistorie was bewoond. Sporen van Romeinse aanwezigheid zijn tamelijk zeldzaam, hoewel volgens de Heerlense archeologe Karen Jeneson ook de Zuid-Limburgse plateaus gedurende de eerste eeuwen van de christelijke jaartelling in cultuur gebracht waren. De vondst in 2012 van een nederzetting met houten huizen uit de Romeinse tijd in Eckelrade lijkt deze stelling te bevestigen. Bij Cadier en Keer is de Romeinse villa Backerbosch slechts gedeeltelijk opgegraven, maar duidelijk is dat dit een van de grootste villae rusticae van Nederland was. De Oude Akerweg in Bemelen - via het Wolfshuis doorlopend naar de Heerstraat bij Scheulder - was waarschijnlijk onderdeel van de Romeinse heerweg die van Maastricht naar Aken voerde. Ook in de Middeleeuwen was deze weg nog belangrijk, getuige de aanwezigheid van een gasthuis van het kapittel van Sint-Servaas in de buurtschap Gasthuis. De dorpen in het Maasdal dateren uit de Vroege Middeleeuwen en zijn ouder dan de dorpen op het plateau. Breust en Eijsden zijn hier de oudstekernen. Het Plateau van Margraten werd pas vrij laat (opnieuw) ontgonnen (12e-13e eeuw).

Het grondgebied van de huidige gemeente Eijsden-Margraten was tot 1794 een lappendeken van versnipperde territoria. Het grote aantal kastelen, met name in het Maasdal, getuigt ook heden nog van de toenmalige rivaliteit. Enkele dorpen vormden min of meer zelfstandige heerlijkheden binnen het Heilige Roomse Rijk, zoals het rijksgraafschap Gronsveld, de vrije rijksheerlijkheid Breust en de heerlijkheid Wijlre, waartoe Scheulder behoorde. Het gebied Heer en Keer behoorde tot de zogenaamde Elf banken van Sint-Servaas, die bestuurd werden door het Sint-Servaaskapittel in Maastricht. In het dorp Bemelen trad een andere Maastricht kapittel, dat van Onze-Lieve-Vrouw, als wereldlijk heer op, terwijl in de buurtschap Antoniusbank de Maastrichtse Antonieten het voor het zeggen hadden. Andere delen van de gemeente Eijsden-Margraten behoorden tot het graafschap Dalhem (Mheer, Banholt, Noorbeek, Cadier en Oost-Maarland) of het land van 's-Hertogenrade (Margraten), terwijl een klein gebied deel uitmaakte van het hertogdom Limburg. Bij het partagetractaat van 1661 werden enkele van deze territoria nog eens gesplitst in een Staats deel en een Spaans, later Oostenrijks deel.

De komst van de Fransen maakte in 1794 een einde aan de versnippering en vanaf 1814 behoorde het gebied achtereenvolgens tot het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1814-30), het Koninkrijk België (1830-39) en vanaf 1839 tot het Koninkrijk Nederland. De grotere dorpen (Eijsden, Gronsveld, Margraten, Mheer, Noorbeek, Sint Geertruid en Bemelen) vormden tot 1982 elk een aparte gemeente. Bij de herindeling van Zuid-Limburg op 1 januari 1982 werden de gemeenten Eijsden en Margraten gevormd, die op 1 januari 2011 fuseerden tot de huidige gemeente.

Zie voor verdere informatie de afzonderlijke artikelen over de dorpen binnen de gemeente.

Ergoed en Bezienswaardigheden

In het Savelsbos nabij het dorp Rijckholt bevindt zich de Henkeput, een archeologisch monument, evenals de prehistorische vuursteenmijnen van Rijckholt. Bij Margraten ligt het Netherlands American Cemetery and Memorial, een Amerikaanse militaire begraafplaats uit de Tweede Wereldoorlog met een indrukwekkend monument, een kleine, permanente expositie over de opmars van het Amerikaanse leger in West-Europa in 1944 en eindeloos lange rijen marmeren grafkruizen en -sterren. Daarnaast bevinden zich in de gemeente enkele oorlogsmonumenten.

Historische kerken en kloosters

In de gemeente bevinden zich diverse historische kerken, kapellen en kloosters. Historische kerken zijn onder andere de Sint-Christinakerk en de Sint-Martinuskerk te Eijsden, de romaans-gotische Sint-Pancratiuskerk te Mesch, de Sint-Martinuskerk te Gronsveld, de Sint-Gertrudiskerk te Sint Geertruid, de Sint-Lambertuskerk te Mheer, de Sint-Brigidakerk te Noorbeek, de Sint-Laurentiuskerk te Bemelen en de Sint-Margaritakerk te Margraten. Een bijzonder religieus gebouw is de voormalige synagoge in Eijsden.

Het klooster Hoogcruts was een monumentaal klooster, dat inmiddels tot ruïne is vervallen. Andere (voormalige) kloosters zijn Huize Immaculata in Rijckholt en twee kloosters in Cadier en Keer: Huize Blankenberg en het missiehuis Sociëteit voor Afrikaanse Missiën met bidkapel, Lourdesgrot en kruiswegstaties. Daarnaast bevinden zich verspreid in de gemeente talloze wegkruizen, Lourdesgrotten en wegkapelletjes.

Informatie
BurgemeesterDhr. Dieudonné Akkermans
AdresAmerikaplein 1, 6269DA MARGRATEN
Postbus10, 6269ZG MARGRATEN
Telefoon043-4588488
E-mailinfo@eijsden-margraten.nl
Websitewww.eijsden-margraten.nl
Inwoners25100
Oppervlakte77 km2
Gemeenten
A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z